ПРЬІВІТАЛЬНАЕ СЛОВА акадэмжа-сакратара Аддзялення гуман1тарных навук і мастацтвау НАН Беларусі А.А. Кавалені
Паважаныя калегі, удзельнікі канферэнцый, шаноуныя замежныя госці!
Жыццё народа, як і жыццё чалавека - гэта заусёдны рух наперад, чаканне перамен, барацьба традыцый і навацый.
Г лыбоюя цывілізацыйныя змены у сучасных грамадствах сталі для нашых суайчынткау сур'ёзнымі са^иль^ші і духоунымі выпрабаваннямі. Калі XIX-е стагоддзе было стагоддзем геапалыыю, XX-е стагоддзе - эрай геаэканомікі, то XXI-му веку, магчыма, давядзецца стаць векам геакультуры. Сэнсы, каштоунасці, праекты будучага, Фстэма адукацыі і высоюя гуманітарныя тэхналогй, нацыянальныя шавацыйныя сістэмы становяцца не толькі інструментамі канструявання сацыяльных супольнасцяу і фарміравання стратэгічных суб'ектау, але і арэнай жорсткага супрацьборства канкурыруючых цывілізацый.гр •• • • U U • и
Таму сёння як ніколі востра адчуваецца патрэба у якаснай і шматвектарнай інтэграцыі дзяржау, якія гістарычна фарміраваліся у адзінай сацыякультурнай прасторы і для якіх такія паняцці, як духоунасць, патрыятызм, грамадзянскасць, памяркоунасць, на працягу стагоддзяу ляжалі у падмурку уладкавання асобаснага і грамадскага быцця. У дадзеным выпадку размова ідзе пра дзве дзяржавы-суседю з агульным унікальным гістарычным мінул^ім, а менавіта пра Беларусь і Расію.
Звяртаючыся да сённяшняга дня гэтых постсавецкіх краін, мы можам гаварыць пра тое, што яны знаходзяцца у стане якаснага пераходу да супольнасцяу з новымі і трансфармаванымі прынцыпамц ідэаламі і каштоунасцямі. Гэта грамадствы транзыыунага тыпу, ключавой характарыстыкай якіх з'яуляецца працэс шматузроуневай мадэрнізацыі.
Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя, арганізаваная 1нстытутам філасофіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, заклікана актуалізаваць работу дзяржаунай, упрауленчай, ішзлектуальнай эліты, накіраваную на пошук адказау на надзённыя пытанні эфектыунага супрацоуніцтва і рознаузроуневага узаемадзеяння як
• • • • • • 1—I и и т
паміж дзвюма краінамі, так і з удзельнікамі Еурапейскага саюза.
I тут нам неабходна вызначыць спе^іфіку, ключавыя фактары і механізмы мадэртзацыйнага пераходу, не дапускаючы пры гэтым ігнаравання сацыякультурных асаблівасцяу еуразійскай цывшзацый у цэлым.З іншага боку, мы павшны улічваць і рэпянальную спецыфіку працэсау мадэрнізацыі. Не менш важнай падаецца, на мой погляд, задача выяулення крынщ і рэсурснага забеспячэння мадэртзацый, задача вызначэння фактарау каардынацыі сацыяльных працэсау і дасягнення сацыяльнай стабільнасці ва умовах мадэртзацый, а таксама праблема выпрацоУкі дзяржауных стратэпчных праграм, мэтай якіх стане стварэнне культурных і эканамічных асноу мадэрнізацыі, інстытуалізацыя і аргатзацыя шавацыйнай акгаунасці шырокіх слаёу насельніцтва.
Уяуляецца, што імператывы мадэрнізацыі дзяржау еуразійскай прасторы - гэта культурнае адраджэнне, шавацыйны прарыу і эфектыунае узаемасупрацоуніцтва паміж суседзямі.
1—1 • -pi • • • U • U
Беларусь і Расія маюць даволі цесныя сувязі на узроуні традыпыйных сэнсау жыццеуладкавання. Сярод іх можна назваць наступныя: «духоунае вышэй за матэрыяльнае», «агульнае вышэй за асабістае», «будучае больш важнае за сучаснае і мінулае». Як сведчыць вопыт агульнай гісторыі, гэтыя каштоунасці з'яуляюцца прыдатнай асновай для мадэртзацыг Іх дыскрэдытацыя, спроба стварыць грамадства з уніфікаваньїмі каштоунасцямі - гэта шлях у гістарьічньї тупік. Свет, як вядома, уяуляе сабой адзінства у шматстайнасці, адрознае як па этнаграфічных асаблівасцях і антрапалагічных паказчыках народау, якія яго насяляюць, так і па асаблівасцях сацыякультурных традыцый. Кожная традыцыя па-свойму асэнсоувала пытант сацыяльнага уладкавання і у адпаведнасці са сваім разумением ісціны стварала уласную псторыю, культуру і вдэалы, адкрывала прававыя, палыычныя інстытуты і выбрала тып дзяржаунага уладкавання, выпрацоувала стауленне да маемасці і багацця, этычныя каштоунасці і нормы. У свеце няма і не можа быць аднолькава прыймальных для кожнага народа прававых і дзяржауных тэорый, духоуна- маральных стандартау, адзінага узору рыначных адносін.
Беларускі і расійскі народы адрозніваюцца самабытнасцю духоунай традыцыЁ Сацыяльныя рэформы апошніх гадоу пераконваюць, што ім патрэбна свая мадэль мадэрнізацыі, зразумелая і блізкая іх агульным духоуным арыентацыям, якая адпавядае іх грамадскаму ідэалу, уяуленням пра дабро і справядлівасць. Адсюль выткае і агульная для абодвух дзяржау надзенная задача прагрэсіунага руху у кірунку да сусветнай цывілізацыйнай супольнасці з захаваннем сваей нацыянальна - культурнай ідэнтычнасці. Толькі так можна пазбегнуць страты непауторнага духоунага вопыту і не трапіць у разрад другарадных культур, уніфікаваных глабалізацыйнымі трансфармацыямЁ
Хачу выказаць упэуненасць, што пытант, вынесеныя для абмеркавання падчас правядзення канферэнцыі, знойдуць свае навукова абгрунтаванае вырашэнне і практычнае увасабленне у справе наладжвання і працягу добрасуседскіх адносін як з нашым усходнім суседам, так і з еурапейскай супольнасцю.
Вялікага навуковага плену вам, шаноуныя удзельнікі міжнароднага форуму!